حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
لینک کوتاه

اسم مصدر

اسم مصدر علاوه بر مصدر، اسمهایی نیز در فارسی هستند که با اینکه نشانه‌های مصدری ندارند، ولی حاصل معنی و مفهوم مصدر را می‌رسانند؛ مانند دانش، ستایش، دیدار، خنده، آزادی، آزادگی: دانش ← دانستن/ ستایش ← ستودن/ دیدار ← دیدن و...

این گونه واژه‌ها را اسم مصدر یا حاصل مصدر می‌نامند.

فهرست

  • ۱ اقسام اسم مصدر
  • ۲ پیوند به بیرون
  • ۳ جستارهای وابسته
  • ۴ منابع

اقسام اسم مصدر

معروف‌ترین اقسام و نشانه‌های اسم مصدر عبارتند از:

  • –ِش در آخر بن مضارع:
خواهِش، کاهِش، جوشِش
  • –ِشت درآخر بن مضارع:
بُرِشت، کُنِشت، خورشت.
  • ـار در آخر بن ماضی:
رفتار، گفتار، کردار
  • های بیان حرکت در آخر بن مضارع:
خنده، گریه، مویه
  • ی در آخر صفت و گاهی اسم و به‌ندرت کلمات دیگر:
نزدیکی، دوری، خوبی
اگر کلمه به‌های بیان حرکت ختم شود به جای ی به آخر آن، گی افزدوه می‌شود:
تشنه ← تشنگی/ ورزیده ← ورزیدگی
  • ان در آخر بن مضارع برخی از فعل‌های مرکب و به‌ندرت در آخر فعل ساده یا اسم:
آشتی‌کنان، عقدکنان، راه‌بندان
  • یّت در آخر بعضی از اسم‌ها و صفت‌های عربی:
مدیریّت، فاعلیّت، اسلامیّت، انسانیّت
  • بن ماضی فعل به تنهایی یا همراه کلمه یا جزء دیگر:
ساخت، رسید، عقب‌گرد
  • بن مضارع یک فعل یا دو فعل جداگانه:
گریز، ورانداز، گیرودار
  • بن ماضی یک فعل با بن مضارع همان فعل یا فعلی دیگر:
جست‌وجو، گفت‌وگو،
  • بن ماضی یا مضارع فعل به اضافه پسوند مان:
ساختمان، سازمان، زایمان ← بخش فعل (بن ماضی- بن مضارع)
  • از تکرار ساخت امر یک فعل یا ترکیب ساخت امر دو فعل جداگانه:

بزن‌بزن، بُکش‌بُکش، بده‌بستان

پیوند به بیرون

  • زبان فارسی بایگانی‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine

جستارهای وابسته

  • اسم (دستور زبان)
  • مصدر
  • فعل

منابع

  • کتاب «دستور زبان فارسی ۱»، صفحات ۸۰-۸۲، تالیف دکتر حسن احمدی گیوی/ دکتر حسن انوری، ویرایش ۲، تهران: انتشارات فاطمی، ۱۳۷۴
آخرین نظرات
  • مصدر
  • فعل
  • زبان فارسی
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.